معلمان را از کارمندی به هیات علمی ومدارس رامتناسب با متاورس بازآرایی نماییم

*معلمان را از کارمندی به هیات علمی ومدارس رامتناسب با متاورس بازآرایی نماییم*

به قلم :.دکتر سیدجواد حسینی

مقدمه

 کارگزار اصلی تحول در نظام تعلیم وتربیت معلم است ، اوست که جانشین همه نداشته هاست. معلم با کیفیت از دو ویژگی باید برخوردار باشد انگیزش و مهارت ، برای ارتقا این دوعامل مهم ابتدا باید از دانشگاه فرهنگیان آغاز کرد وسپس برنامه هایی برای افزایش انگیزه و اندیشه معلمان تدوین وتصویب وبه اجرا گذارد در این نوشتار پنج پیشنهاد مشخص ارایه خواهم داد.

 ١-تدوین نظام شایستگی های دانشجو-معلم با تاکید بر ترتیبات تشویقی -ترجیحی

 متاسفانه هزینه ها و اکثر امتیازاتی که دانشجو-معلمان در دانشگاه فرهنگیان به نسبت سایر دانشگاهها مثل پذیرش دوران تدریس به عنوان سابقه کار،تحصیل رایگان ،تغذیه، خوابگاه ،معافیت تحصیلی خدمت سربازی ،دریافت حقوق در دوران تحصیل واز همه مهمتر تضمین استخدام که هر کدام می تواند به عنوان مشوق های جدی برای تحصیل و انگیزش کاری محسوب گردد نه تنها اینچنین کارکردی را ندارد که به شکل ناخواسته کاهش انگیزه دانشجو-معلمان را بدنبال داشته و وفق مطالعه ای که در سال جاری روی دانشجویان و اساتید این دانشگاه به انجام رساندم به هر میزان دانشجویان به ترمهای بالاتر و فارغ التحصیلی نزدیک می شوند میزان انگیزه و رضایتمندی شأن کاهش می یابد ،گرچه در تحلیل چنین وضعیتی باید عوامل مختلفی رادر سطوح کلان میانی و خرد ونیز درون سازمانی ویرون سازمانی دخیل دانست و چند وجهی آن را تبیین نمود ،اما صرفا در سطح درون ساختاری نبود نظام سنجش صلاحیت های دانشجو-معلمان یکی از این عوامل می باشد، زیرا:

اولاشایستگی های را که دانشجو-معلمان بر اساس اساسنامه دانشگاه باید کسب کنند در نظام تربیت معلم مفقود است

ثانیا نظام ارزیابی از اینکه ایا دانشگاه به سمت این شایستگی ها حرکت می کند نیز غایب است

وثالثااینکه اصولاً بهبود عملکرد برمبنای سنجشی از میزان دست یابی به این شایستگی ها صورت نمی گیرد .

تدوین نظام شایستگی های دانشجو-معلم با تاکید بر ترتیبات تشویقی -ترجیحی

کارارزشمندی است که هم افزایش انگیزه وهم توسعه مهارت دانشجو-معلم معلمان را بدنبال خواهد داشت. در این نظام ارزشیابی دانشجو-معلمان باید گواهی صلاحیت های معلمی را اخذ کنند و بدون اخذ این گواهی به استخدام آموزش وپرورش در نیایند همچنین باتوجه به میزان پیشرفت در احراز این صلاحیت ها از مزایای بیشتری در نظام رتبه بندی معلمان و نیز انتخاب مکان خدمت و قبولی در مقاطع تحصیلی برخوردار شوند

٢-دو استلزام مهم نظام رتبه بندی معلمان

از دیگر سو تصویب و اجرای نظام رتبه بندی اگر با دو استلزام همراه گردد اثر بخشی بالاتری خواهد داشت ، اول اینکه مقدمه رتبه بندی ،طراحی نظام سنجش صلاحیت های معلمی است تا بران اساس معلمان عادلانه ارزیابی وسپس رتبه بندی گردند ،تدوین نظام سنجش شایستگی های معلمی علاوه بر چنین کارکردی اصولاً قادر است یکی از بزرگترین آسیب های نظام تعلیم تربیت را نیز برطرف نماید چالش مهمی که مادر طول سالیان پس از انقلاب با آن روبرو بوده ایم اینکه وقتی مشکلات آموزش وپرورش بر سرمان آوار شده است برای اینکه از زیر آوار سر بر آوریم بسیج شده و فعالیت های مدیریتی خود را بررفع آنها متمرکز نموده‌ایم اما پرسش اساسی نظام تعلیم تربیت که مبتنی است بر اینکه این غافله عظیم که در بهترین دوره عمر بیش از دوازده سال دانش آموزان را در اختیار دارد به کجا می رود؟ وچرا وچگونه می رود؟ و به چه میزان میرود؟ اساسا مورد غفلت بوده و هست ،سنجش شایستگی های معلمان که مبتنی بر چنین آرمانی باید تنظیم گردد مهمترین کارکرد آن طرح چنین اهدافی وتلاش در راستای تحقق آن است،و البته رتبه بندی معلمان بر مبنا ی آن معنای واقعی وعادلانه می یابد.

و دوم پس از آنکه رتبه بندی ، معلمان بااین نگاه به اجرا گذارده شد معلمان از شمول قانون مدیریت خدمات کشوری وکارمندی خارج شده و به عنوان هیات علمی یا آموزشی تعریف شوند تا حتی اگر از حیث پرداخت حقوق وپاداش در کوتاه مدت نتوان آنها را مثل هیات علمی حقوق پرداخت کرد ، دست کم از سایر مزایای هیات علمی مثل خروج ازشمول قانون منع مداخلات دولتی ،امکان شغل دوم مثل عضویت هیات مدیره یا مدیر عاملی شرکت های دانش بنیاد یا واگذاری برخی پروژه ها ازجمله پروژه های تحقیقاتی به ایشان را دارا شوند

٣- تصویب قانون خاص نظام آموزش وپرورش

در این راستا تصویب قانون خاص برای نظام تعلیم وتربیت همانند قانون خاص وزارت علوم ضرورتی انکار ناپذیر است تا از این مسیر بسیاری از ظرفیت های خفته و بالقوه آموزش وپرورش بیدار وبه فعلیت در آید ،در این قانون نه تنها معلمین از حالت کارمندی خارج شده و براساس رتبه های بدست آمده عضو هیات علمی-اموزشی مدرسه می شوند واز مزایای خاص آن بهره مند خواهند شد ،بلکه امکان فعال شدن بسیاری از منابع بالقوه اقتصادی که بر اساس قوانین موجود امکان فعلیت ندارند و آموزش وپرورش را به لشکر اقتصادی بزرگ اما خفته تبدیل کرده‌اند نیزفرصت تحقق وشکفتگی می یابند و بزرگترین چالش طول سالهای آموزش وپرورش که عدم تناسب منابع با اهداف است مرتفع می گردد.

۴-جبران کارکردهای نامناسب و تجدید ساختار بر اساس کارکردهای مناسب زیست بوم کرونا در آموزش وپرورش پسا کرونا

دوسال آموزش وپرورش جهان و ایران در زیست بوم کرونا سپری شد ،کارکردهای مناسب ونامناسب زیادی دراین زیست جهان برای آموزش وپرورش به جای گذاشته شد که باید در دوره پساکرونا به شکل جدی ،آسیب هاجبران و کارکردهای مناسب در دوران پساکرونا استمرار یابد که به نظر می رسد هنوز اهتمام کافی در این زمینه وجود ندارد شوربختانه مشاهده می شود دوباره ، آموزش وپرورش پس از گذران این دوره به نقطه صفر پیشا کرونا رجعت نموده است،معتقدم یک تیم کارشناسی قوی باید براین موضوع تمرکز یابند و خصوصا از کارکردهای مناسب دوران کرونا برای ایجاد تغییراتی که معمولا در شرایط عادی امکان تحقق آن یا نیست ویا با مقاومت شدید همراه است استفاده حداکثری بنمایدواین یک فرصت تاریخی استثنایی و طلایی برای انعطاف در برنامه درسی ،مدیریت مدرسه ،استفاده از فناوریهای نوین ،تسهیل در ارتباط جامع مدیر ،معلم دانش آموز و اولیا از ستاد تامدرسه و بین نقش های گوناگون مدرسه با عنوان ارتباط و انعطاف حداکثری ،عدالت آموزشی و…می باشد که اکنون آموزش وپرورش باید از این فرصت برای تغییر سود جوید ازجمله با توجه به کارکردهای هوشمند سازی مدا س و اتصال به شبکه ملی ارتباطات فرصت خوبی برای دریافت اعتبارات به منظور مناسب سازی وتجهیز کامل هوشمند سازی مدارس بوجود آمده است که مدیران نظام تعلیم وتربیت باید حداکثر استفاده را بنمایند.

۵-بازارایی وتجدید سازمان آموزش وپرورش ومدرسه برای موج متاورس

جهان پس از گذار از موج ارتباطات ریالیستی وایده الیستی وسپس دیجیتالی و منتالیستی به دوره متاورسم با مشخصه هوش مصنوعی گام گذاشته است ،اموزش وپرورش باید خود را به سرعت برای استفاده از این موج در فضای جدید آماده سازد اگر در این زمینه به موقع عمل نکنیم عدالت آموزشی که در دوره امواج فیزیکی و واقعی(ریالیستی) در قالب شکاف های نابرابر اقتصادی عمل کرد ودر دوره دیجیتالی در شکل نابرابری‌های دیجیتال رخنمون شد در عصر منتالیستی که مشخصه اصلی آن واقعیت مجازی و بازنمایی بازنمایی هاست و نیز در دوره متاورسم با مشخصه هوش مصنوعی شکاف های آموزشی عمیق‌تر خواهد شد و عدالت آموزشی با چالش‌های جدی تری مواجه خواهد گردید و اما برعکس اگر از این فرصت درست و به موقع استفاده نماییم علاوه بر افزایش کیفیت و سرعت یادگیری و بهره وری نظام آموزش وپرورش بهترین فرصت برای کاهش نابرابری ههای آموزشی و بسط واستقرار عدالت آموزشی فراهم می آید آموزشهای یکنواخت و فرمال به عنوان آسیب جدی نظام تعلیم وتربیت از متن به حاشیه کوچ می کند و آموزشهای خصوصی شده انفرادی مبتنی بر تفاوتهای فردی دانش آموزان جای آن را می گیرد شوق یادگیری بر گریز و مقاومت نسبت به آموزش چیرگی می یابد وامریت از عرصه آموزش کنار نهاده شده و نقش تسهیل گری برای معلمین تحقق عملی می یابد ، قبلاً طی یادداشت مستقل نه گام برای بازآرایی و باز آفرینی مدرسه را نوشته‌ام که علاقه مندان را به آن یادداشت ارجاع می دهم.