به وقت امانتداری برای ایران

*به وقت امانتداری برای ایران*

گپی دلسوزانه با دست اندرکاران،مجریان و ناظران دور دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری

✍️این روزها کشورعزیزمان ایران در پی حادثه تلخی که برای رییس جمهور شهید ابراهیم رییسی اتفاق افتاد درگیر چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری است تا سکان هدایت دولت را برای چهارسال به دست رییس جمهور بعدی بسپارد. در دور اول انتخابات اخیر ریاست جمهوری بیش از ۶۰ درصد هموطنانمان به دلایل مختلف شرکت نکردند. رهبر معظم انقلاب در بیاناتی در تاریخ ۱۳ تیرماه از کارشناسان و جامعه شناسان خواستند که علل این مشارکت پایین را بررسی و کنکاش کنند. لذا بعنوان یک دانش آموخته جامعه شناسی و یک کنشگر اجتماعی به مساله سرمایه اجتماعی و دو مولفه آن یعنی اعتماد و مشارکت در حد کلیات اشاره وارتباط این دو را باهم بررسی خواهم کرد و در ادامه توصیه هایی دلسوزانه تقدیم دست اندرکاران،مجریان و ناظران دور دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری می کنم و امید دارم دلسوزان نظام و انقلاب بطور جد به بحران عدم مشارکت ورود کنند و صدای بی صدایان باشند:

✍️در دهه های اخیر در بحث توسعه علاوه بر سرمایه‌های انسانی،فیزیکی واقتصادی که در دیدگاه‌های سنتی توسعه مطرح بود، به سرمایه اجتماعی توجه بیشتری شده است. سرمایه اجتماعی مفهومی فرا رشته ای بین علوم انسانی است که به نقش نیروهای اجتماعی در توسعه جوامع می‌پردازد و اقتصاد دانان و جامعه شناسان در بررسی‌های اقتصادی و اجتماعی جوامع توسعه یافته به این مفهوم توجه دارند.

در چند دهه اخیر مفهوم سرمایه اجتماعی در محافل علمی و دانشگاهی از زاویه‌های گوناگون مطرح و مورداستفاده قرار گرفته است؛ این مفهوم در حکم دارایی اجتماعی است و هرچه در سطح بالاتر باشد جامعه از انسجام و استحکام بالاتری برخوردار خواهد بود.

سرمایه اجتماعی به دلیل ماهیت و محتوایی که دارد تقریبا با تمامی موضوعات و مسایل طرح شده در حوزه انسانی و اجتماعی ارتباط پیدا می کند.

مطالعه روند رشد وتوسعه کشورها بیانگر این واقعیت است که سایرسرمایه ها در صورت بهره گیری از سرمایه اجتماعی موجب رشد و توسعه یک جامعه می‌شوند . سرمایه اجتماعی کنش‌های اجتماعی را تسهیل و هزینه تعاملات را کاهش می دهد.

✍️بسیاری از محققان در تحقیقات خود فرسایش سرمایه اجتماعی را یکی از بحران ها و آسیب های جامعه ایران قلمداد کردند و بر این نظرند که ترمیم سرمایه اجتماعی به خصوص ارتباط متقابل بین دولت و ملت ضرورت اساسی دارد (افشانی و جعفری، ۱۳۹۵).

– دینی ترکمانی در مقاله‌ای به تبیین افول سرمایه اجتماعی جامعه ایران طی سال‌های بعد از انقلاب پرداخته است؛ یافته‌ها و نتایج نشان می‌دهد که نظام حکمرانی ایران چه در میان بیست کشور پرجمعیت جهان و چه در میان کشورهای خاورمیانه جایگاه بسیار ضعیفی دارد. علت اصلی کاهش سرمایه اجتماعی ضعف در نظام حکمرانی است(شکربیگی، ۱۳۹۰).

✍️اعتماد در سرلوحه زندگی بشری همواره مهم‌ترین نقش را به عهده داشته است و از آن به‌عنوان نمودی از صداقت بشر در اعمالش یادشده است. در بین ادیان الهی اعتماد به‌عنوان مقوله‌ای از رستگاری و صداقت و شفافیت در گفتار و عمل و همچنین به وجود آورنده روحیه همگرایی مورد تشویق قرارگرفته است به همین دلیل ، اعتماد به‌عنوان جوهره اصلی سرمایه اجتماعی همواره موردتوجه قرارگرفته است.

مقوله اعتماد و اعتماد داشتن به دیگری از مفاهیم و عناصر مهم سرمایه اجتماعی یک جامعه محسوب می شود. و باور بسیاری از صاحب نظران علوم اجتماعی بر این است که شرط و لازمه داشتن جامعه و نظامی پیشرقته ، قانونمند، منسجم و توسعه یافته جهت دار شدن اعتماد به یکدیگر است.

✍️مشاركت مفهومی است که به قدمت تاريخ بشري پيشينه دارد. مشارکت اجتماعی را می‌توان فرایند سازمان ‌یافته‌ای دانست که از سوی افراد جامعه به صورت آگاهانه، داوطلبانه و جمعی با در نظر داشتن هدف‌های معین و مشخص به منظور سهیم‌ شدن در منابع قدرت انجام می‌گیرد(ازکیا، ۱۳۸۶).

مشارکت در یک تعریف کلی عبارت است از شرکت فعال و سازمان یافته افراد و گروه های اجتماعی در امور اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و…جامعه است به گونه ای که: ۱- حداکثر قدرت جمعی از طریق بسیج همه امکانات و قوای جمع حاصل آید. ۲- این قدرت جمعی در راستای نیل به مصالح، علائق و منافع جامعه جهت گیری شود.۳- از طریق مشارکت همه جانبه افراد و گروه های اجتماعی، پیوندها و انسجام اجتماعی استحکام یابد.۴- امکان بلوغ و شکوفایی استعدادها و تکامل و توسعه ی فردی و اجتماعی فراهم آید(نیازی ودیگران:۱۳۹۱).

✍️مشارکت کردن و شرکت جستن و همکاری داشتن در امور جمعی من جمله انتخابات نتیجه اعتماد در سطوح مختلف فردی، میانی و کلان است.

برای بالا بردن میزان مشارکت در انتخابات نیاز داریم سرمایه اجتماعی را که به مثابه چسب جامعه و عامل همبستگی و انسجام اجتماعی است تقویت کنیم. اعتماد بعنوان مهم ترین مولفه و جوهره

اصلی سرمایه اجتماعی و بن مایه ایجاد مشارکت اجتماعی و سیاسی است.

✍️درحالی که انتخابات این دوره ریاست جمهوری به دور دوم کشیده شد و بنا به توصیه رهبر انقلاب باید همه به دنبال افزایش مشارکت مردم باشیم و لازمه این امر اعتماد سازی در همه سطوح است برخی رفتارهای جریان رقیب به این شور و هیجان انتخاباتی ایجاد شده که با تدبیر رهبری و شورای محترم نگهبان در تایید صلاحیت ها و تا حدود زیادی دادن فرصت به سلایق مختلف سیاسی وتلاش همه بزرگان سیاسی،اجتماعی، احزاب و جریان های سیاسی شکل گرفت، خدشه وارد می کند رفتارهایی چون پرداخت همزمان بخشی از مطالبات بازنشستگان محترم و بلافاصله ارسال پیام از سوی یک کاندید برای بازنشستگان، اعزام روحانیون به مناطق و تبلیغ برای کاندید خاص که مرجعیت و جایگاه والای این نهاد مردمی را به چالش می کشد، تبلیغ برخی از اعضای محترم خبرگان رهبری برای یک کاندید، اهدای کارت امداد در آستانه انتخابات از جمله مواردی است که شاِئبه ی تخلف و جهت دهی به انتخابات را متصور می سازد و قطعا بخشی از رای دهندگانی که کور سوی امیدی به صندوق ها دارند را مایوس می کند لذا توصیه داریم برای تقویت این سرمایه اجتماعی و در جهت حفظ امانت مردم همه تلاش کنیم ضمن برگزاری انتخاباتی سالم و پرشور زمینه مشارکت حداکثری در دوره های بعدی را فراهم نماییم.

به امید ایرانی آباد و آزاد

علی حسن فردبابلی ۱۴ تیرماه ۱۴۰۳